طرح بنزین به هر نفر، زمینه‌ساز حل ناترازی و ایجاد اقتصاد بهینه‌سازی

به گزارش ایسنا، ایران تا چند سال پیش و در سال ۲۰۱۹ یکی از صادرکنندگان عمده بنزین بود. توانسته با صادرات این محصول حدود سه میلیارد دلار ارز وارد کشور کند. با توجه به منابع غنی نفتی که در اختیار داریم، ایران همواره از ظرفیت تولید انرژی بالایی برخوردار بوده است. پس از تاسیس پالایشگاه ستاره خلیج فارس، تولید بنزین در کشور افزایش چشمگیری یافت و ایران را در زمره بزرگترین تولیدکنندگان بنزین قرار داد.

با این حال، افزایش بیش از حد مصرف داخلی و سوء مدیریت منابع، ایران را از یک صادرکننده به یک واردکننده بنزین تبدیل کرده است. در حال حاضر طبق قانون بودجه سال جاری کشور باید حدود سه میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه کند. این تغییر وضعیت هشداری برای اقتصاد انرژی کشور تلقی می شود و نیاز مبرم به بازنگری در سیاست های مصرف و توزیع سوخت را نشان می دهد.

شهرام دبیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور روز چهارشنبه در حاشیه صحن دولت در تازه ترین اظهار نظر خود گفت: مهمترین مسئله ما هدفمندی یارانه ها است، مثلاً در بحث انرژی به آنها کارت سوخت می دهند. ماشین‌ها و یک نفر می‌تواند 5-6 ماشین دارد.» خب این عادلانه نیست و باید اصلاح شود. و افزود: اگر قرار است کارت سوخت داده شود، باید به همه مردم داده شود و باید در آن باشد. نام یک شخص، نه یک ماشین

مسعود مزیکیان رئیس جمهور پیش از این در اظهارات خود پرداخت مساوی یارانه انرژی را ناعادلانه دانسته بود.

بیشتر بخوانید؛ پزشکان: یارانه بنزین باید برای همه مردم باشد

رئیس جمهور در مصاحبه تلویزیونی اخیر خود تاکید کرد که برای حل مشکل بنزین باید معیشت مردم در نظر گرفته شود.

دغدغه دولت و مجلس در خصوص کمبود بنزین این است که معیشت مردم را تحت تاثیر قرار ندهد، این امر مستلزم هماهنگی و آمادگی جامعه است. رئیس جمهور در طول مدت تصدی خود همواره بر بحث و بررسی موضوع بنزین در سطوح مختلف کشور تاکید کرده است تا هر تصمیمی با هماهنگی ملی و با مشارکت مردم اتخاذ شود.

به همین منظور با سجاد عیانی، کارشناس انرژی گفت‌وگو کردیم تا نظر وی را درباره چالش‌ها و راهکارهای مدیریت مصرف بنزین و جلوگیری از افزایش واردات جویا شویم.

لزوم ایجاد عدالت در توزیع یارانه بنزین

سجاد عیانی با اشاره به لزوم ایجاد عدالت در توزیع یارانه بنزین خاطرنشان کرد: طرح بنزین به ازای هر نفر را می توان گامی مهم در راستای توزیع عادلانه یارانه سوخت و اصلاح مصرف انرژی در کشور دانست. یکی از مشکلات بزرگ ساختار فعلی این است که توزیع بنزین بر اساس مالکیت خودرو است. این وضعیت باعث شده است که مردم علیرغم مشارکت در اقتصاد و اجتماع، بدون یارانه دولتی در حوزه سوخت بدون خودرو باشند. این نابرابری در دسترسی به یارانه بنزین، به ویژه در شرایط اقتصادی کنونی، باعث ایجاد شکاف های اجتماعی و دامن زدن به نارضایتی ها شده است.

جزئیات پیشنهاد بنزین برای هر نفر

این کارشناس انرژی تاکید می کند: با اجرای طرح «بنزین به ازای هر نفر» این وضعیت می تواند تغییر محسوسی داشته باشد. بر اساس این طرح به هر ساکن کشور روزانه یک لیتر بنزین اختصاص می یابد. با توجه به تولید روزانه 115 میلیون لیتر بنزین کشور و جمعیت حدود 85 میلیون نفری، پس از اختصاص 30 میلیون لیتر برای مصارف عمومی مانند حمل و نقل عمومی و خدمات دولتی، روزانه یک لیتر بنزین به ازای هر نفر توزیع می شود. این رویکرد جدید نه تنها عادلانه در توزیع یارانه سوخت را بهبود می بخشد، بلکه همه افراد جامعه را اعم از اینکه خودرو دارند یا نه، قادر می سازد از این یارانه بهره مند شوند و نقش مستقیمی در مدیریت مصرف سوخت داشته باشند.

نحوه توزیع فعلی منجر به مصرف بی رویه می شود

وی ادامه می دهد: یکی از مشکلات اساسی در ساختار فعلی مصرف سوخت، مصرف بی رویه است که هم به محیط زیست آسیب وارد می کند و هم فشار قابل توجهی بر اقتصاد کشور وارد می کند. در این شرایط طرح «بنزین به ازای هر نفر» می تواند تغییرات مثبتی ایجاد کند. وقتی همه سهمیه سوخت خود را دریافت می کنند می توانند با مدیریت صحیح مصرف از سهمیه مازاد خود بهره ببرند. یعنی افرادی که کمتر از سهمیه خود مصرف می کنند می توانند گاز مازاد خود را بفروشند یا ذخیره کنند. این اقدام نه تنها انگیزه ای برای کاهش مصرف بی رویه بنزین ایجاد می کند، بلکه مردم را تشویق می کند تا به روش های جایگزین حمل و نقل مانند حمل و نقل عمومی، دوچرخه سواری و استفاده از سوخت های جایگزین مانند CNG روی آورند.

وابستگی به بنزین باید کاهش یابد

سجاد عیانی خاطرنشان کرد: ایران یکی از بزرگترین منابع گاز طبیعی جهان را دارد و توسعه زیرساخت های لازم برای استفاده بیشتر از منابع گازی مانند CNG می تواند به کاهش وابستگی به بنزین و جلوگیری از واردات آن کمک کند. ایران در سال‌های اخیر به عنوان صادرکننده بنزین شناخته می‌شد، اما به دلیل افزایش مصرف داخلی و کاهش ظرفیت تولید، کشور واردکننده بنزین شد. این وضعیت نیاز به مدیریت بهتر منابع سوخت و کنترل مصرف را آشکار می کند. طرح بنزین به ازای هر نفر می تواند نقش اساسی در این زمینه داشته باشد.

وی ادامه می دهد: علاوه بر این، این طرح می تواند هزینه های دولت برای تامین یارانه بنزین را کاهش دهد و منابع ارزی کشور برای واردات بنزین را کاهش دهد و آنها را به سمت توسعه زیرساخت های انرژی پاک و پایدار سوق دهد. با استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند CNG و گسترش حمل‌ونقل عمومی، می‌توانیم به تدریج مصرف بنزین را کنترل کنیم و به سمت بهره‌وری انرژی بیشتر حرکت کنیم.

طرح سرانه بنزین نیازمند زیرساخت های مدرن و فناوری های جدید است

این کارشناس انرژی تاکید می کند: بنابراین اجرای موفقیت آمیز این طرح نیازمند زیرساخت های پیشرفته و فناوری های نوین برای جلوگیری از سوء استفاده و قاچاق سوخت است. این سیستم ممکن است در ابتدا با مقاومت مواجه شود، اما در نهایت مزایای آن برای عموم آشکار خواهد شد. «بنزین به ازای هر نفر» تأثیر مثبتی بر مدیریت انرژی کشور خواهد داشت و به عدالت اجتماعی و کاهش نابرابری ها کمک می کند.

وی ادامه می دهد: این طرح با تاکید بر کاهش مصرف بی رویه، افزایش بهره وری سوخت و ترویج استفاده از سوخت های پاک گامی به سوی آینده ای پایدارتر برای کشور است و می تواند به توسعه اقتصادی و بهبود محیط زیست نیز کمک کند.

سجاد ایانی در پایان خاطرنشان کرد: طرح بنزین به ازای هر نفر همراه با توزیع CNG به صنعت حمل و نقل با هدف توزیع عادلانه یارانه سوخت، کاهش مصرف نابهینه شخصی مردم و ارتقای صرفه جویی در مصرف بنزین در بازگشت سود اقتصادی، یکی از بهترین طرح ها در زمینه بهینه سازی است. در این طرح هر ایرانی روزانه یک لیتر بنزین دریافت می کند و این سهمیه به مردم این امکان را می دهد که در صورت نیاز بیشتر بنزین اضافی از سامانه خریداری کنند. همچنین مردم می توانند بنزین مازاد خود را پس انداز کرده و از طریق سامانه به فروش برسانند.

انتهای پیام